Olejki eteryczne i aromaty do kosmetyków – jak stosować bezpiecznie?
Właściwy dobór zapachu do kosmetyku może przesądzić o sukcesie sprzedażowym produktu. Zapach w produktach kosmetycznych uprzyjemnia stosowanie, podkreśla cechy produktu, może mieć działanie aromaterapeutyczne lub… uczulać! Jak zatem dobrać odpowiedni rodzaj aromatu, by osiągnąć najlepszy, oczekiwany efekt, a jednocześnie umożliwić konsumentom bezpieczne stosowanie kosmetyku?
W produktach kosmetycznych najczęściej wykorzystuje się 2 typy substancji nadających zapach:
- naturalne – olejki eteryczne
- syntetyczne – kompozycje zapachowe
Oba rodzaje mają swoje wady i zalety.
Olejki eteryczne do stosowania w kosmetykach
Olejki eteryczne są naturalnymi substancjami zapachowymi pozyskiwanymi z roślin. Powstają m.in. w procesie destylacji (np. kwiatów lawendy) lub tłoczenia (np. skórki pomarańczy). Składają się z wielu (dziesiątek, a nawet setek) składników, które odpowiadają za zapach, a także inne właściwości charakterystyczne dla danej rośliny. Niestety, nie z każdego surowca roślinnego możemy otrzymać olejek eteryczny – nie znajdziemy naturalnego olejku np. z mango czy arbuza. Olejki eteryczne wykazują aktywność biologiczną, a także działają aromaterapeutycznie – wpływają na sygnały przekazywane w organizmie. Między innymi mogą wpłynąć na poprawę nastroju, zwiększyć koncentrację czy ułatwić rozluźnienie mięśni.
Choć nie jest to regułą, popularne olejki eteryczne mogą mieć mniejszą projekcję w kosmetykach niż syntetyczne kompozycje i mogą tracić zapach po pewnym czasie. Jak to surowce naturalne, najczęściej są wrażliwe na utlenianie i promieniowanie słoneczne. W pewnych formulacjach olejki eteryczne mogą być szczególnie nietrwałe, dlatego ważne jest dokładne przetestowanie stabilności gotowego produktu. Ważnym aspektem jest również potencjał fototoksyczny niektórych olejków cytrusowych, skutkujący poparzeniami i przebarwieniami na skórze. Tłoczone olejki cytrusowe (limonka, cytryna, bergamotka, grejpfrut) nie powinny być stosowane przed ekspozycją na słońce, ze względu na zawartość furanokumaryn. Należy o tym pamiętać, na etapie projektowania kosmetyku. Jeśli produkt może być użyty przed wyjściem na słońce, do produkcji wybierz olejki pozbawione furanokumaryn.
Kompozycje zapachowe do kosmetyków
Z kolei syntetyczne kompozycje zapachowe powstają w laboratoriach, gdzie specjaliści łączą poszczególne substancje w celu uzyskania oczekiwanego aromatu. Tak zaprojektowane aromaty następnie produkowane są na masową skalę. Wykorzystuje się substancje pochodzenia naturalnego oraz otrzymane metodami syntezy chemicznej z innych związków. Dzięki temu, syntetyczne kompozycje mogą mieć zapachy, których nie da się uzyskać naturalnie, np. pralina, ananas, czy „ciepły kocyk”.
Proces tworzenia kompozycji zapachowej pozwala na wyeliminowanie (lub ograniczenie ilości) substancji niebezpiecznych – alergenów, składników reprotoksycznych czy fotouczulających. Możliwe jest również osiągnięcie zapachów bardziej trwałych, o dużej projekcji, poprzez dodanie do kompozycji nośników i utrwalaczy. Dobrej jakości aromaty syntetyczne są również dopracowane pod względem rozwoju zapachu – nuty głowy, serca i bazy są harmonijnie dobierane, by zapewnić przyjemny zapach przez długi czas. Olejki syntetyczne nie mogą być wykorzystane w produktach naturalnych certyfikowanych Cosmos, a w przypadku wyliczeń współczynnika naturalności (ISO 16128) obniżają jego wartość.
Znając te podstawowe cechy substancji zapachowych, możesz zdecydować, jakiego rodzaju aromatu użyć w swoim kosmetyku.
Jak określić bezpieczne stężenie zapachu?
Najlepszą wskazówką jest karta IFRA dla substancji zapachowej. IFRA to międzynarodowa organizacja zrzeszająca specjalistów od aromatów, którzy na podstawie aktualnych doniesień naukowych i obserwacji zgłaszanych działań niepożądanych, wydają standardy dotyczące bezpiecznego stosowania dla poszczególnych substancji.
Jak skorzystać z tych wytycznych? Do każdej substancji zapachowej (zarówno olejku eterycznego jak i kompozycji) dostawca powinien posiadać kartę IFRA. Najczęściej dokument można pobrać ze strony dostawcy lub otrzymać od niego mailowo. Ze względu na niedawne zmiany legislacyjne, ważne jest by karta IFRA była zgodna z 50 poprawką i takiego dokumentu należy oczekiwać. W dokumencie znajduje się tabela, która wskazuje na bezpieczne stężenie do stosowania w poszczególnych typach produktów. Np. kategoria 1 dotyczy produktów do ust, kategoria 9 – mydeł, szamponów i innych produktów zmywalnych, a 12 – świec. Podany w tabeli procent jest maksymalnym dopuszczalnym stężeniem substancji zapachowej, jeżeli kosmetyk chcemy zarejestrować do sprzedaży.
Co w przypadku, jeśli do nadania zapachu używasz kilku różnych substancji – olejków lub syntetycznych aromatów? Nawet jeśli nie przekroczysz bezpiecznego stężenia z karty IFRA, może się okazać, że łączna suma alergenów zawarta w tych aromatach, przekroczy dopuszczalną normę. Przez to, gotowy produkt może działać na skórę drażniąco. Dlatego ważne jest, by kosmetyk przed wprowadzeniem na rynek przeszedł dokładną ocenę bezpieczeństwa. Safety Assessor dokonuje oceny interakcji między składnikami, przelicza stężenia oraz scenariusze aplikacyjne by sprawdzić, czy w przewidywanych warunkach stosowania, kosmetyk nie wyrządzi krzywdy użytkownikom. Proces ten jest niezbędny przed zarejestrowaniem każdego kosmetyku do sprzedaży.
SafetyAssessor.pl
Jeśli potrzebujesz wparcia przy tworzeniu receptur kosmetyków naturalnych, zapraszamy do kontaktu z Safety Assessor – Patrycją Bogdaniec.
tel: +48 797063301 (pn-pt 9-16)
kontakt@safetyassessor.pl
Do końca września 2023 trwa przerwa w przyjmowaniu nowych zleceń. Przepraszam za utrudnienia.
About The Author
